Get 20M+ Full-Text Papers For Less Than $1.50/day. Start a 14-Day Trial for You or Your Team.

Learn More →

Drzwi Do Nowej Percepcji – Londyński Festiwal Kinetica Art Fair 2013 / Doors To A New Perception – The London Festival Kinetica Art Fair 2013

Drzwi Do Nowej Percepcji – Londyński Festiwal Kinetica Art Fair 2013 / Doors To A New Perception... 10.2478/umcsart-2013-0004 ANNALES U N I V E R SI TAT I S M A R I A E C U R I E - SK LU BLI N ­ POLON I A VOL. X, 2 SECTIO L OD OWSK A Instytut Sztuk Pi knych UMCS Doors to a new perception ­ the London Festival Kinetica Art Fair 2013 Ilustracja 1. Kinetica Art Fair 2013, widok ogólny. Od 28 lutego do 3 marca 2013 roku w Londynie odbywa si festiwal wspó czesnej sztuki kinetycznej Kinetica Art Fair 2013. By a to ju pi ta z kolei jego edycja, zorganizowana tym razem pod has em Doors of Perception: The Thin Veil. Od roku 2006, kiedy to festiwal odby si po raz pierwszy, a wi c w przeci gu niewielu lat swego istnienia, impreza ta zyska a rang wa nego wydarzenia w wiatowym kalendarzu festiwali sztuki. Od 2009 roku kolejne wydania Kinetica Art Fair organizowane s w s ynnej postmodernistycznej przestrzeni galeryjnej 3P Ambika ­ pot nym podziemnym betonowym hangarze po o onym pod Uniwersytetem Westminsterskim przy Maryland Road w centrum Londynu, zarezerwowanej dla najwa niejszych wystaw w dziedzinie wspó czesnej sztuki i architektury. Celem Kinetica Museum ­ organizatora Kinetica Art Fair ­ jest stworzenie na szczeblu mi dzynarodowym platformy do rozwoju sztuki kinetycznej, elektronicznej i nowych mediów. Ilustracja 2. Kinetica Art Fair 2013, fragment ekspozycji. W festiwalu 2013 roku udzia wzi li uczestnicy z Wielkiej Brytanii, Brazylii, Rosji, Polski, USA, Francji, Holandii, Belgii, Hiszpanii, Niemiec, Turcji, Indonezji i Izraela. Obok ekspozycji sta ej w ramach Kinetica Art Fair realizowany by tak e codzienny program wyk adów, warsztatów i wystaw tematycznych oraz hologra cznych performance. Do udzia u zaproszono artystów i informatyków penetruj cych transdyscyplinarne obszary le ce na pograniczu sztuki kinetycznej, sztuki elektronicznej, designu, iluzji wizualnej, cybernetyki, cyberneurologii, konstrukcji maszyn wirtualnych i archeologii mediów. Wielu uczestników festiwalu zaprezentowa o dzie a i idee, które ­ partycypuj c w rozwoju wspó czesnej kultury, nauki i technologii ­ znacz co wyprzedzaj otaczaj c nas potoczn rzeczywisto i nios w sobie ambicje do udzia u w globalnych przekszta ceniach cywilizacyjnych zwi zanych ze wspó czesnymi procesami ewolucyjnymi. Nale y do nich Holotronica1 ­ audiowizualny projekt projekcji 3D Stuarta Warren-Hilla2, AV producenta, re ysera Video, Sound Designera, VJ, DJ, wynalazcy i artysty multimedialnego (zob. il. 3). Quasi-synestetyczna wizja muzyki elektronicznej, która w percepcji widzów materializuje si w przestrzeni 3D niemal na wyci gni cie r ki, wykreowana jest przy u yciu nowych technik, które artysta rozwin w ci gu ostatnich czterech lat. Zob. www.holotronica.com. Zob. E: stuart@hexstatic.tv. Ilustracja 3. Stuart Warren-Hill, Holotronica. Holotronica czy muzyk elektroniczn z wschodz cymi technologiami 3D i hologra . Jest uwa ana przez Stuarta Warren-Hilla za ,,wy szy poziom" AV projekcji 3D daj cej efekt hologramu na du skal . Wynalazek opatentowany jest przez Warren-Hilla pod nazw Hologauze. Z niezmiernie interesuj cymi realizacjami i koncepcjami przyjecha do Londynu Jonty Hurwitz3 ­ erudyta, archeolog wczesnych mediów wizualnych i jednocze nie cis y umys . Przedstawi on seri rze b anamor cznych, z których cz stanowi szczególnie trudne do wykonania anamorfozy lustrzane. Jest to znana badaczom wczesnych mediów wizualnych siedemnastowieczna technologia anamor cznych obrazów. Niemniej tutaj pojawia si ona w postaci niewyobra alnie bardziej skomplikowanych pod wzgl dem realizacji anamor cznych rze b (zob. il. 4). Zob. www.jonthyhurwitz.com. Ilustracja 4. Jonty Hurwitz, Rejuvenation. Mimo wielkiej skali trudno ci wykonania Hurwitz ­ z pomoc komputera ­ realizuje swoje anamor czne rze by w sposób wirtuozerski. Ich na pozór abstrakcyjne, oderwane od wiata przedmiotowego, wysmakowane estetycznie formy odbite w lustrzanych powierzchniach walców, przybieraj realistyczne kszta ty. Ujawnia si przez to nie tylko prawdziwy sens ich skomplikowanej struktury, ale dokonuje si tak e praktyczna wery kacja teoretycznych docieka Hurwitza nad postrzeganiem zycznej rzeczywisto ci i jej relacj do opisuj cych j abstrakcyjnych matematycznych algorytmów. Przestrzenne anamorfozy Hurwitza s tak e dope nieniem jego re eksji nad czasem Pokolenia Pi, w którym komputery s bardziej skuteczne ni ludzie, a granica mi dzy iluzj a rzeczywisto ci staje si coraz bardziej niewyra na. Powszechn uwag przep ywaj cej przez wystaw fali zwiedzaj cych wzbudza spektakularna realizacja Gregory'a Barsamiana Die Falle [Pu apka] (zob. il. 5). Jest to wysoka na oko o 3 metry rze biarska, kinetyczna instalacja, podzielona pionowo na segmenty powtarzaj ce si z niewielkimi mody kacjami dooko a. Podstaw ka dego segmentu jest modelowana w silikonie g owa pi cego m czyzny, nad któr umieszczone s w wielu kondygnacjach gurki nagich ludzi i przedmioty przypominaj ce nierealne niebieskie, kwadratowe opony. Instalacja wiruje w migocz cym wietle stroboskopu wokó w asnej osi, ale jej obrotowy ruch, zsynchronizowany z rytmem rozb ysków stroboskopowych wiate , jest niewidoczny dla widza, natomiast jego efektem jest przestrzenna animacja postaci i rzeczy wykonuj cych salta ­ jak si zdaje wbrew prawom zyki ­ z do u ku górze. Animacja ta oparta jest koncepcyjnie na dzia aniu zoetrope, dziewi tnastowiecznego urz dzenia do stroboskopowej animacji obrazów, znanego tak e w wersjach przestrzennych z animacj drobnych rze b. Praca Barsamiana wyró nia si nie tylko skal wielko ci, ale tak e re eksyjn narracj opart na asocjacyjnym monta u sekwencji quasi- lmowej. Ju jako student lozo i Barsamian zainteresowa si koncepcj marzenia sennego Carla Junga. Tote Die Falle po wi cona jest teorii snów i pod wiadomo ci. Ilustracja 5. Gregory Barsamian, Die Falle, 1997. Zast puj c animowane obrazy zoetropu rze b , Barsamian stworzy pe nowymiarowy wiat marzenia reprezentuj cy mroczne królestwo wizualnej iluzji do wiadczane przez cz owieka w czasie snu. Wyp ywaj ce z g owy pi cego rze by przecz potocznemu do wiadczeniu wiata rzeczy nieo ywionych, dlatego wydaj si zjawami ze wiata marze . Dla widza niewtajemniczonego w arkana wykorzystanej przez Barsamiana technologii animacji zaciera si cienka linia mi dzy rzeczywisto ci a iluzj . Pojawia si pytanie: czy jest to przecz ca prawom zyki reprezentacja rzeczywisto ci snu, czy rzeczywisty sen? Niejako w kontra cie do dynamicznej realizacji Barsamiana stoi zawieszona ponad przestrzeni (dos ownie) i czasem, utkana ze wiat a, rze biarska realizacja Roseline de Thelin Seated Child (Columba) (zob. il. 6). Autork interesuje wiat o zarówno jako medium, jak i jako obiekt. W ci gu ostatnich dziesi ciu lat artystka zrealizowa a seri wietlnych rze b Homos Luminosos [Luminous Humans] i instalacji, które penetruj epiphenomena wiat a: odbicie, za amanie, rozszczepienie i transparentno . De Thelin wykorzystuje wra liwe na wiat o materia y, takie jak wiat owody, kryszta y kwarcu, lustra i pleksi, znajduj c inspiracj do pos ugiwania si nimi w meta zyce, astronomii, teoriach naukowych i zyce kwantowej. Jej najnowsze dzie a skupiaj si na wietlistych, zwiewnych istotach i formach wyabstrahowanych z organicznych kszta tów, takich jak spirale, elipsy, fale i woluty. Siedz ce dziecko (Columba) ­ podobnie jak jej pozosta e wietlne rze by ­ prowadzi gr z percepcj wizualn widza. Realizacja jest wykonana w oryginalnej technice opracowanej przez artyst , przez nacinanie w odpowiednich miejscach brzegów w ókien wiat owodów. W ten sposób z punktów wietlnych tworzy si zawieszona w przestrzeni forma 3D. Ilustracja 6. Roseline de Thelin, Seated Child (Columba). Drugi cz on nazwy tej realizacji, Columba, pochodzi od miana ma ej, s abo wiec cej konstelacji gwiezdnej Columba Noachi [Dove Noego], której aktywno symbolizuje nasz rosn c wiadomo . W tym kontek cie eteryczna, przejrzysta, wietlista posta m odej dziewczyny, zatopiona w metaforycznym welonie utkanym z promieni gwiazdozbioru Columba, oddzielaj cym ­ w interpretacji artystki ­ wiat ywych od wiata ducha, przywo uje w wymiarze duchowym wizj Bo ej poczekalni. Dziecko czeka w zawieszeniu pomi dzy wiatami. Jest to do g bi przejmuj ca wizja bliska do wiadczaniu transcendencji. Mocnym punktem projektu Kinetica Art Fair 2013 by bogaty program wirtualnych performance ­ quasi-spektakli i projekcji 3D realizowanych w technologii Pepper Ghost, przy u yciu mediów elektronicznych, w specjalnie stworzonej do tego przestrzeni teatralnej ze scen oddzielon od publiczno ci foli do rzutowania wietlnych fantomów o wymiarach oko o 4 na 3 metry. W tych warunkach ca o prezentowa a si bardzo spektakularnie i wiarygodnie, poniewa przestrzenne fantomy ludzi osi gn y wielko ci zbli one do naturalnych rozmiarów cz owieka. Moj uwag zwróci y szczególnie dwie skrajne ­ pod wzgl dem konwencji ­ realizacje. Ascetyczno-geometryczna animacja 4D autorstwa IEOIE Counting up to 7 in 4D Space-Time (zob. il. 7) oraz deliryczna wizualizacja Domenica Farawaya Maggot Brain by Funkadelic (zob. il. 8). Ilustracja 7. IEOIE, Counting up to 7 in 4D Space-Time. Ilustracja 8. Domenic Faraway, Maggot Brain by Funkadelic. Pierwsz z tych realizacji, Counting up to 7 in 4D Space-Time, zaliczy moemy do gatunku muzyki wizualnej4. W nieustannych metamorfozach geometrycznych permutacji uk adów okr gów buduje do wiadczenie wewn trznej równowagi poprzez wykorzystanie prostych geometrycznych zasad, ruchu i koloru zsynchronizowanych z d wi kiem. Wizualizacja Domenica Farawaya Maggot Brain by Funkadelic jest metaforyczn retrospekcj do pocz tków wszech wiata5. Przeprowadzona w analitycz4 5 Zob. http://www.youtube.com/watch?v=LjI0g7hUMbU. Zob. http://vimeo.com/60163125. ny sposób przestrzenna dekonstrukcja g owy androida ko czy si eksplozj mózgu rozpadaj cego si na kosmiczny py . Wi kszo eksponowanych na Kinetica Art Fair 2013 prac, cho cechuje si aspiracjami do kreowania rozwi za wybiegaj cych w przysz o , jest jednoczenie mocno zakotwiczona w tradycji mediów wizualnych ­ dyscypliny, której histori otwiera opis tronu Salomona, otoczonego ca mena eri wspó dzia aj cych z królem interaktywnych, animowanych zwierz t-automatów, których dzia anie opisane jest w targumie Ksi gi Estery. Od tego momentu ­ po dzie dzisiejszy ­ rozci ga si nieprzerwany a cuch ogniw ewolucji kinetycznych i/ lub akustycznych artefaktów: urz dze stworzonych do epatowania ruchem i/lub d wi kiem, nap dzanych i sterowanych ukrytymi cybernetycznymi ,,mechanizmami", których zachowania z góry zaprogramowane zosta y przez ich twórców lub które skonstruowano tak, eby odpowiada y reakcj na zmiany w ich programie lub otoczeniu. Ogniskuje si w nich nie tylko wiedza i wyobra enie cz owieka o wiecie i o nim samym, lecz tak e inwencja wizjonerów wybiegaj cych wyobra ni poza horyzonty mo liwo ci wspó czesnego im wiata. Zdolno ci do tworzenia mechanicznych ,,istot ywych" by y przedmiotem wr cz obsesyjnej fascynacji elit kultury helle skiej i hellenistycznej. Konstruktorami automatów byli: na pó mityczny Dedal (oko o 520 p.n.e.) oraz najwi ksi luminarze wiata nauki ­ Archimedes (428-347 p.n.e.), Ktesibios z Aleksandrii (285-222 p.n.e.), Heron z Aleksandrii (65-125 r. n.e.); odbiorcami za ­ dwory i wi tynie, a tak e i plebs, czego rezultatem by o rozpowszechnienie w wiecie antycznym w drownych teatrów automatycznych oraz innych form performance odgrywanych z u yciem hydraulicznych i pneumatycznych automatów. Hellenistyczne tradycje budowy automatów przetrwa y w wiekach rednich w Bizancjum i w Bagdadzie. Na Zachodzie projekty tego typu znajdujemy tak e, mi dzy innymi, w s awnym manuskrypcie Villarda de Honnecourt Livre de pourtraicture [Ksi ga o rysowaniu], datowanym na drug wier XIII wieku (zob. il. 9). Dyscyplin t rozwin y niebywale czasy nowo ytne, poczynaj c od wczesnorenesansowego traktatu technologicznego weneckiego lekarza i in yniera Giovanniego de Fontana (1395-1455), Bellicorum instrumentorum Liber, cum gures et ctitys litoris conscriptus [Ilustrowana i szyfrowana ksi ga instrumentów wojennych], napisanego oko o roku 1420 (zob. il. 10), poprzez pó norenesansowe genialne dokonania w tym zakresie Leonarda da Vinci (1452-1519), znane chocia by z Kodeksu Atlantyckiego, który jest zbiorem jego obrazotekstów z lat 1489-1492 (zob. il. 11). Ilustracja 9. Villard de Honnecourt, Livre de pourtraicture. Ilustracja 10. Giovanni de Fontana, Zamek cieni z Bellicorum instrumentorum Liber, cum figures et fictitys clitoris conscriptus. Ilustracja 11. Leonardo da Vinci, Kodeks Atlantycki6. Przytoczone w artykule ilustracje cytowane s [za:] http://www.kinetica-museum.org/ (il. 1) [dost p: 15.03.2013]; http://www.aqnb.com/wp-content/uploads/2013/02/Kinetica-Art-Fair..jpg (il. 2) Stulecia XVII i XVIII s w Europie czasami rozwoju sztuki budowania kinetycznych urz dze o bardzo wyszukanym dzia aniu, zdominowanej przez mechanizmy zegarowe. Ich ideow kwintesencj jest Clockwork Universe Theory Isaaca Newtona (1643-1727) ­ koncepcja mechanicznego wszech wiata skonstruowanego przez Boga jako wielki doskona y zegar, regulowany prawami natury. Wiek XIX ­ epoka maszyny i mechanicznego ruchu ­ jest tak e apogeum pog bionej naukowymi dociekaniami wynalazczo ci w zakresie konstruowania mechanicznych, kinetycznych artefaktów. W gabinetach matematyków powstaj ,,zabawki lozo czne" w rodzaju zoetrope ­ b bna generuj cego iluzj ruchu w obrazie, powstaj c w oparciu o odkryty na nowo w latach trzydziestych XIX wieku, znany ju w antyku, efekt stroboskopowy. Stulecie to, k ad c nacisk na dzia anie tych urz dze , traktowanych jako wzbudzaj ca podziw t umów eksplikacja powa nych naukowych tropów, zaniedba o zwi zek kinetycznych mediów ze sztuk , co doprowadzi o do zbanalizowania formy przekazu i id cej za tym deprecjacji maszyn optycznych do roli zabawki. Obecnie mamy do czynienia z odrodzeniem sztuki kinetycznej i to na skal nigdy wcze niej niespotykan . Z odwiecznych marze , ale ju na bazie nowych cyfrowych technologii, przy wspó pracy informatyków z artystami, tworzy si na naszych oczach wizja nowej, dynamicznej, wirtualnej rzeczywisto ci. Wspó czesne realizacje ideowo i formalnie si gaj do spu cizny czasów minionych, czyni c to najcz ciej za po rednictwem dokona w zakresie sztuki kinetycznej Wielkiej Awangardy, w tym zw aszcza dzie Marcela Duchampa (1887-1968), Maholy'ego Nagy'ego (1895-1945), Jeana Arpa (1886-1966) i Aleksandra Caldera (1898-1976), artystów, którzy po stuleciu przywracali zerwane zwi zki kinetycznych artefaktów z wielk sztuk . Wi kszo wspó czesnych realizacji utrzymanych jest w tym duchu, ale nawi zuje praktycznie bardziej bezpo rednio do bli szego nam dorobku neoawangardy lat sze dziesi tych ubieg ego wieku, w rodzaju cybernetycznych stworze Edwarda Ignatowicza (1926-1988) lub elektromechanicznych rze b Franka Malina (1912-1981). Mo na odnie wra enie, e w wielu wspó czesnych nam pracach odzywaj si wci echa prze omowej wystawy Cybernetic Serendipity, która mia a miejsce w Institute of Contemporary Arts w Londynie w roku 1968. Wydarzenie to u wiadomi o powszechniej fakt, e uk ady cybernetyczne mog [dost p: 15.03.2013]; Kinetica Art Fair 2013, b. r. m. w., s. 23 (il. 3), 31 (il. 5), 86 (il. 8), 87 (il. 7); http://www. go gurative.com/sites/default/ les/artworks/KissOfChytrid.jpg (il. 4) [dost p: 15.03.2013]; http://i1.wp. com/24.media.tumblr.com/b7f2b9e366b6a3a6f6eabd3bd11d4d14/tumblr_mj0acyI1GS1ruh99po1_1280. jpg?resize=1200%2C800 (il. 6) [dost p: 15.03,2013]; http://classconnection.s3.amazonaws.com/737/ ashcards/866737/png/notebook_of_villard1319777351610.png (il. 9) [dost p: 15.03.2013]; http:// pauillac.inria.fr/~codognet/fontana1.jpg (il. 10) [dost p: 15.03.2013]; http://4.bp.blogspot.com/-6e_O4dc_ NJ4/UQsrHIISX6I/AAAAAAAAAx0/8ddgf2LxODY/s1600/2.jpg (il. 11) [dost p: 15.03.2013]. by kreatywnym partnerem cz owieka w zakresie sztuki i humanistyki. Zacz to wówczas pe niej rozumie to, e komputer ma wielkie mo liwo ci rozwijania naszego umys u i wspó tworzenia nowych dynamicznych wiatów. Pojawi a si wówczas ,,nowa fala" artystów zafascynowanych eksploracj odkry naukowych i dokona technologicznych, które nios ze sob powa ne wyzwania dla ycia, a wi c jawi si tak e kluczowym tworzywem dla wspó czesnej sztuki. Artystyczny akt inwestowania w urz dzenie z kinetycznymi cechami, a poprzez to ­ do pewnego stopnia ­ ,,doprowadzenie go do ycia", jest niew tpliwie centralnym aktem tworzenia tej sztuki i rodkiem zmierzaj cym do wyra enia energetycznych drga wspó czesnego ycia. Kinetica Art Fair, ogniskuj c si w a nie na takich realizacjach i promuj c stoj ce za nimi warto ci i postawy, przyczynia si do post puj cej ekstensji cz owieka w maszyn i maszyny w cz owieka. Ulegaj c fascynacji technologiczn wirtuozeri prezentowanych tu artefaktów, nie powinni my jednak zapomina , e nie jeste my maszynami, chocia prezentowane tu kinetyczne maszyny s nami, w tym sensie, e ­ przekazuj c intencj swoich twórców ­ stanowi yw , poruszaj c , energetyczn form ycia, która wp ywa na nasze rozumienie spraw otaczaj cego nas wiata. Kinetica Art Fair odgrywa znacz c rol w tworzeniu nowego typu wra liwo ci, charakterystycznego dla nowej generacji artystów i widzów. Wra liwo ci podatnej na energetyczne wibracje, podprogowe bod ce i stany bliskie wizjom entoptycznym mieszaj cym iluzj z rzeczywisto ci ­ pobudzaj cej nasz mechanizm percepcji do wykraczania poza jego ograniczenia, otwieraj cej drzwi do nowej percepcji. SUMMARY From 28 February to 3 March 2013 the festival of contemporary kinetic art Kinetica Art Fair 2013 was held in London. It was its fth edition, the motto being Doors of Perception: The Thin Veil. It was attended by representatives of the United Kingdom, Brazil, Russia, Poland, USA, France, the Netherlands, Belgium, Spain, Germany, Turkey, Indonesia, and Israel. Those invited to take part were artists and computer scientists exploring transdisciplinary areas verging on kinetic and electronic art, design, visual illusion, cybernetics, cyberneurology, construction of virtual machinery, and archeology of the media. Many attendees to the festival presented works and ideas which ­ while participating in the development of present-day culture, science and technology ­ are far ahead of the surrounding everyday realities and carry ambitions to participate in global civilization transformations associated with present-day revolutionary processes. Most of the exhibited works at the Kinetica Art Fair 2013, although characterized by aspirations to create solutions geared towards the future, are strongly anchored in the tradition of the visual media. The Kinetica Art Fair plays a signi cant part in creating a new type of sensitivity characteristic of the new generation of artists and audiences. This is sensitivity susceptible to electric vibrations, subliminal stimuli, and states close to entoptic visions combining illusion with reality, stimulating our perception mechanism to go beyond its limitations, and opening the doors to a new perception. http://www.deepdyve.com/assets/images/DeepDyve-Logo-lg.png Annales UMCS, Artes de Gruyter

Drzwi Do Nowej Percepcji – Londyński Festiwal Kinetica Art Fair 2013 / Doors To A New Perception – The London Festival Kinetica Art Fair 2013

Letkiewicz, Marek
Annales UMCS, Artes , Volume 10 (2) – Dec 1, 2012
Download PDF
12 pages

Loading next page...
 
/lp/de-gruyter/drzwi-do-nowej-percepcji-londy-ski-festiwal-kinetica-art-fair-2013-h2JB276W0D
Publisher
de Gruyter
Copyright
Copyright © 2012 by the
ISSN
2083-3636
eISSN
2083-3636
DOI
10.2478/umcsart-2013-0004
Publisher site
See Article on Publisher Site

Abstract

10.2478/umcsart-2013-0004 ANNALES U N I V E R SI TAT I S M A R I A E C U R I E - SK LU BLI N ­ POLON I A VOL. X, 2 SECTIO L OD OWSK A Instytut Sztuk Pi knych UMCS Doors to a new perception ­ the London Festival Kinetica Art Fair 2013 Ilustracja 1. Kinetica Art Fair 2013, widok ogólny. Od 28 lutego do 3 marca 2013 roku w Londynie odbywa si festiwal wspó czesnej sztuki kinetycznej Kinetica Art Fair 2013. By a to ju pi ta z kolei jego edycja, zorganizowana tym razem pod has em Doors of Perception: The Thin Veil. Od roku 2006, kiedy to festiwal odby si po raz pierwszy, a wi c w przeci gu niewielu lat swego istnienia, impreza ta zyska a rang wa nego wydarzenia w wiatowym kalendarzu festiwali sztuki. Od 2009 roku kolejne wydania Kinetica Art Fair organizowane s w s ynnej postmodernistycznej przestrzeni galeryjnej 3P Ambika ­ pot nym podziemnym betonowym hangarze po o onym pod Uniwersytetem Westminsterskim przy Maryland Road w centrum Londynu, zarezerwowanej dla najwa niejszych wystaw w dziedzinie wspó czesnej sztuki i architektury. Celem Kinetica Museum ­ organizatora Kinetica Art Fair ­ jest stworzenie na szczeblu mi dzynarodowym platformy do rozwoju sztuki kinetycznej, elektronicznej i nowych mediów. Ilustracja 2. Kinetica Art Fair 2013, fragment ekspozycji. W festiwalu 2013 roku udzia wzi li uczestnicy z Wielkiej Brytanii, Brazylii, Rosji, Polski, USA, Francji, Holandii, Belgii, Hiszpanii, Niemiec, Turcji, Indonezji i Izraela. Obok ekspozycji sta ej w ramach Kinetica Art Fair realizowany by tak e codzienny program wyk adów, warsztatów i wystaw tematycznych oraz hologra cznych performance. Do udzia u zaproszono artystów i informatyków penetruj cych transdyscyplinarne obszary le ce na pograniczu sztuki kinetycznej, sztuki elektronicznej, designu, iluzji wizualnej, cybernetyki, cyberneurologii, konstrukcji maszyn wirtualnych i archeologii mediów. Wielu uczestników festiwalu zaprezentowa o dzie a i idee, które ­ partycypuj c w rozwoju wspó czesnej kultury, nauki i technologii ­ znacz co wyprzedzaj otaczaj c nas potoczn rzeczywisto i nios w sobie ambicje do udzia u w globalnych przekszta ceniach cywilizacyjnych zwi zanych ze wspó czesnymi procesami ewolucyjnymi. Nale y do nich Holotronica1 ­ audiowizualny projekt projekcji 3D Stuarta Warren-Hilla2, AV producenta, re ysera Video, Sound Designera, VJ, DJ, wynalazcy i artysty multimedialnego (zob. il. 3). Quasi-synestetyczna wizja muzyki elektronicznej, która w percepcji widzów materializuje si w przestrzeni 3D niemal na wyci gni cie r ki, wykreowana jest przy u yciu nowych technik, które artysta rozwin w ci gu ostatnich czterech lat. Zob. www.holotronica.com. Zob. E: stuart@hexstatic.tv. Ilustracja 3. Stuart Warren-Hill, Holotronica. Holotronica czy muzyk elektroniczn z wschodz cymi technologiami 3D i hologra . Jest uwa ana przez Stuarta Warren-Hilla za ,,wy szy poziom" AV projekcji 3D daj cej efekt hologramu na du skal . Wynalazek opatentowany jest przez Warren-Hilla pod nazw Hologauze. Z niezmiernie interesuj cymi realizacjami i koncepcjami przyjecha do Londynu Jonty Hurwitz3 ­ erudyta, archeolog wczesnych mediów wizualnych i jednocze nie cis y umys . Przedstawi on seri rze b anamor cznych, z których cz stanowi szczególnie trudne do wykonania anamorfozy lustrzane. Jest to znana badaczom wczesnych mediów wizualnych siedemnastowieczna technologia anamor cznych obrazów. Niemniej tutaj pojawia si ona w postaci niewyobra alnie bardziej skomplikowanych pod wzgl dem realizacji anamor cznych rze b (zob. il. 4). Zob. www.jonthyhurwitz.com. Ilustracja 4. Jonty Hurwitz, Rejuvenation. Mimo wielkiej skali trudno ci wykonania Hurwitz ­ z pomoc komputera ­ realizuje swoje anamor czne rze by w sposób wirtuozerski. Ich na pozór abstrakcyjne, oderwane od wiata przedmiotowego, wysmakowane estetycznie formy odbite w lustrzanych powierzchniach walców, przybieraj realistyczne kszta ty. Ujawnia si przez to nie tylko prawdziwy sens ich skomplikowanej struktury, ale dokonuje si tak e praktyczna wery kacja teoretycznych docieka Hurwitza nad postrzeganiem zycznej rzeczywisto ci i jej relacj do opisuj cych j abstrakcyjnych matematycznych algorytmów. Przestrzenne anamorfozy Hurwitza s tak e dope nieniem jego re eksji nad czasem Pokolenia Pi, w którym komputery s bardziej skuteczne ni ludzie, a granica mi dzy iluzj a rzeczywisto ci staje si coraz bardziej niewyra na. Powszechn uwag przep ywaj cej przez wystaw fali zwiedzaj cych wzbudza spektakularna realizacja Gregory'a Barsamiana Die Falle [Pu apka] (zob. il. 5). Jest to wysoka na oko o 3 metry rze biarska, kinetyczna instalacja, podzielona pionowo na segmenty powtarzaj ce si z niewielkimi mody kacjami dooko a. Podstaw ka dego segmentu jest modelowana w silikonie g owa pi cego m czyzny, nad któr umieszczone s w wielu kondygnacjach gurki nagich ludzi i przedmioty przypominaj ce nierealne niebieskie, kwadratowe opony. Instalacja wiruje w migocz cym wietle stroboskopu wokó w asnej osi, ale jej obrotowy ruch, zsynchronizowany z rytmem rozb ysków stroboskopowych wiate , jest niewidoczny dla widza, natomiast jego efektem jest przestrzenna animacja postaci i rzeczy wykonuj cych salta ­ jak si zdaje wbrew prawom zyki ­ z do u ku górze. Animacja ta oparta jest koncepcyjnie na dzia aniu zoetrope, dziewi tnastowiecznego urz dzenia do stroboskopowej animacji obrazów, znanego tak e w wersjach przestrzennych z animacj drobnych rze b. Praca Barsamiana wyró nia si nie tylko skal wielko ci, ale tak e re eksyjn narracj opart na asocjacyjnym monta u sekwencji quasi- lmowej. Ju jako student lozo i Barsamian zainteresowa si koncepcj marzenia sennego Carla Junga. Tote Die Falle po wi cona jest teorii snów i pod wiadomo ci. Ilustracja 5. Gregory Barsamian, Die Falle, 1997. Zast puj c animowane obrazy zoetropu rze b , Barsamian stworzy pe nowymiarowy wiat marzenia reprezentuj cy mroczne królestwo wizualnej iluzji do wiadczane przez cz owieka w czasie snu. Wyp ywaj ce z g owy pi cego rze by przecz potocznemu do wiadczeniu wiata rzeczy nieo ywionych, dlatego wydaj si zjawami ze wiata marze . Dla widza niewtajemniczonego w arkana wykorzystanej przez Barsamiana technologii animacji zaciera si cienka linia mi dzy rzeczywisto ci a iluzj . Pojawia si pytanie: czy jest to przecz ca prawom zyki reprezentacja rzeczywisto ci snu, czy rzeczywisty sen? Niejako w kontra cie do dynamicznej realizacji Barsamiana stoi zawieszona ponad przestrzeni (dos ownie) i czasem, utkana ze wiat a, rze biarska realizacja Roseline de Thelin Seated Child (Columba) (zob. il. 6). Autork interesuje wiat o zarówno jako medium, jak i jako obiekt. W ci gu ostatnich dziesi ciu lat artystka zrealizowa a seri wietlnych rze b Homos Luminosos [Luminous Humans] i instalacji, które penetruj epiphenomena wiat a: odbicie, za amanie, rozszczepienie i transparentno . De Thelin wykorzystuje wra liwe na wiat o materia y, takie jak wiat owody, kryszta y kwarcu, lustra i pleksi, znajduj c inspiracj do pos ugiwania si nimi w meta zyce, astronomii, teoriach naukowych i zyce kwantowej. Jej najnowsze dzie a skupiaj si na wietlistych, zwiewnych istotach i formach wyabstrahowanych z organicznych kszta tów, takich jak spirale, elipsy, fale i woluty. Siedz ce dziecko (Columba) ­ podobnie jak jej pozosta e wietlne rze by ­ prowadzi gr z percepcj wizualn widza. Realizacja jest wykonana w oryginalnej technice opracowanej przez artyst , przez nacinanie w odpowiednich miejscach brzegów w ókien wiat owodów. W ten sposób z punktów wietlnych tworzy si zawieszona w przestrzeni forma 3D. Ilustracja 6. Roseline de Thelin, Seated Child (Columba). Drugi cz on nazwy tej realizacji, Columba, pochodzi od miana ma ej, s abo wiec cej konstelacji gwiezdnej Columba Noachi [Dove Noego], której aktywno symbolizuje nasz rosn c wiadomo . W tym kontek cie eteryczna, przejrzysta, wietlista posta m odej dziewczyny, zatopiona w metaforycznym welonie utkanym z promieni gwiazdozbioru Columba, oddzielaj cym ­ w interpretacji artystki ­ wiat ywych od wiata ducha, przywo uje w wymiarze duchowym wizj Bo ej poczekalni. Dziecko czeka w zawieszeniu pomi dzy wiatami. Jest to do g bi przejmuj ca wizja bliska do wiadczaniu transcendencji. Mocnym punktem projektu Kinetica Art Fair 2013 by bogaty program wirtualnych performance ­ quasi-spektakli i projekcji 3D realizowanych w technologii Pepper Ghost, przy u yciu mediów elektronicznych, w specjalnie stworzonej do tego przestrzeni teatralnej ze scen oddzielon od publiczno ci foli do rzutowania wietlnych fantomów o wymiarach oko o 4 na 3 metry. W tych warunkach ca o prezentowa a si bardzo spektakularnie i wiarygodnie, poniewa przestrzenne fantomy ludzi osi gn y wielko ci zbli one do naturalnych rozmiarów cz owieka. Moj uwag zwróci y szczególnie dwie skrajne ­ pod wzgl dem konwencji ­ realizacje. Ascetyczno-geometryczna animacja 4D autorstwa IEOIE Counting up to 7 in 4D Space-Time (zob. il. 7) oraz deliryczna wizualizacja Domenica Farawaya Maggot Brain by Funkadelic (zob. il. 8). Ilustracja 7. IEOIE, Counting up to 7 in 4D Space-Time. Ilustracja 8. Domenic Faraway, Maggot Brain by Funkadelic. Pierwsz z tych realizacji, Counting up to 7 in 4D Space-Time, zaliczy moemy do gatunku muzyki wizualnej4. W nieustannych metamorfozach geometrycznych permutacji uk adów okr gów buduje do wiadczenie wewn trznej równowagi poprzez wykorzystanie prostych geometrycznych zasad, ruchu i koloru zsynchronizowanych z d wi kiem. Wizualizacja Domenica Farawaya Maggot Brain by Funkadelic jest metaforyczn retrospekcj do pocz tków wszech wiata5. Przeprowadzona w analitycz4 5 Zob. http://www.youtube.com/watch?v=LjI0g7hUMbU. Zob. http://vimeo.com/60163125. ny sposób przestrzenna dekonstrukcja g owy androida ko czy si eksplozj mózgu rozpadaj cego si na kosmiczny py . Wi kszo eksponowanych na Kinetica Art Fair 2013 prac, cho cechuje si aspiracjami do kreowania rozwi za wybiegaj cych w przysz o , jest jednoczenie mocno zakotwiczona w tradycji mediów wizualnych ­ dyscypliny, której histori otwiera opis tronu Salomona, otoczonego ca mena eri wspó dzia aj cych z królem interaktywnych, animowanych zwierz t-automatów, których dzia anie opisane jest w targumie Ksi gi Estery. Od tego momentu ­ po dzie dzisiejszy ­ rozci ga si nieprzerwany a cuch ogniw ewolucji kinetycznych i/ lub akustycznych artefaktów: urz dze stworzonych do epatowania ruchem i/lub d wi kiem, nap dzanych i sterowanych ukrytymi cybernetycznymi ,,mechanizmami", których zachowania z góry zaprogramowane zosta y przez ich twórców lub które skonstruowano tak, eby odpowiada y reakcj na zmiany w ich programie lub otoczeniu. Ogniskuje si w nich nie tylko wiedza i wyobra enie cz owieka o wiecie i o nim samym, lecz tak e inwencja wizjonerów wybiegaj cych wyobra ni poza horyzonty mo liwo ci wspó czesnego im wiata. Zdolno ci do tworzenia mechanicznych ,,istot ywych" by y przedmiotem wr cz obsesyjnej fascynacji elit kultury helle skiej i hellenistycznej. Konstruktorami automatów byli: na pó mityczny Dedal (oko o 520 p.n.e.) oraz najwi ksi luminarze wiata nauki ­ Archimedes (428-347 p.n.e.), Ktesibios z Aleksandrii (285-222 p.n.e.), Heron z Aleksandrii (65-125 r. n.e.); odbiorcami za ­ dwory i wi tynie, a tak e i plebs, czego rezultatem by o rozpowszechnienie w wiecie antycznym w drownych teatrów automatycznych oraz innych form performance odgrywanych z u yciem hydraulicznych i pneumatycznych automatów. Hellenistyczne tradycje budowy automatów przetrwa y w wiekach rednich w Bizancjum i w Bagdadzie. Na Zachodzie projekty tego typu znajdujemy tak e, mi dzy innymi, w s awnym manuskrypcie Villarda de Honnecourt Livre de pourtraicture [Ksi ga o rysowaniu], datowanym na drug wier XIII wieku (zob. il. 9). Dyscyplin t rozwin y niebywale czasy nowo ytne, poczynaj c od wczesnorenesansowego traktatu technologicznego weneckiego lekarza i in yniera Giovanniego de Fontana (1395-1455), Bellicorum instrumentorum Liber, cum gures et ctitys litoris conscriptus [Ilustrowana i szyfrowana ksi ga instrumentów wojennych], napisanego oko o roku 1420 (zob. il. 10), poprzez pó norenesansowe genialne dokonania w tym zakresie Leonarda da Vinci (1452-1519), znane chocia by z Kodeksu Atlantyckiego, który jest zbiorem jego obrazotekstów z lat 1489-1492 (zob. il. 11). Ilustracja 9. Villard de Honnecourt, Livre de pourtraicture. Ilustracja 10. Giovanni de Fontana, Zamek cieni z Bellicorum instrumentorum Liber, cum figures et fictitys clitoris conscriptus. Ilustracja 11. Leonardo da Vinci, Kodeks Atlantycki6. Przytoczone w artykule ilustracje cytowane s [za:] http://www.kinetica-museum.org/ (il. 1) [dost p: 15.03.2013]; http://www.aqnb.com/wp-content/uploads/2013/02/Kinetica-Art-Fair..jpg (il. 2) Stulecia XVII i XVIII s w Europie czasami rozwoju sztuki budowania kinetycznych urz dze o bardzo wyszukanym dzia aniu, zdominowanej przez mechanizmy zegarowe. Ich ideow kwintesencj jest Clockwork Universe Theory Isaaca Newtona (1643-1727) ­ koncepcja mechanicznego wszech wiata skonstruowanego przez Boga jako wielki doskona y zegar, regulowany prawami natury. Wiek XIX ­ epoka maszyny i mechanicznego ruchu ­ jest tak e apogeum pog bionej naukowymi dociekaniami wynalazczo ci w zakresie konstruowania mechanicznych, kinetycznych artefaktów. W gabinetach matematyków powstaj ,,zabawki lozo czne" w rodzaju zoetrope ­ b bna generuj cego iluzj ruchu w obrazie, powstaj c w oparciu o odkryty na nowo w latach trzydziestych XIX wieku, znany ju w antyku, efekt stroboskopowy. Stulecie to, k ad c nacisk na dzia anie tych urz dze , traktowanych jako wzbudzaj ca podziw t umów eksplikacja powa nych naukowych tropów, zaniedba o zwi zek kinetycznych mediów ze sztuk , co doprowadzi o do zbanalizowania formy przekazu i id cej za tym deprecjacji maszyn optycznych do roli zabawki. Obecnie mamy do czynienia z odrodzeniem sztuki kinetycznej i to na skal nigdy wcze niej niespotykan . Z odwiecznych marze , ale ju na bazie nowych cyfrowych technologii, przy wspó pracy informatyków z artystami, tworzy si na naszych oczach wizja nowej, dynamicznej, wirtualnej rzeczywisto ci. Wspó czesne realizacje ideowo i formalnie si gaj do spu cizny czasów minionych, czyni c to najcz ciej za po rednictwem dokona w zakresie sztuki kinetycznej Wielkiej Awangardy, w tym zw aszcza dzie Marcela Duchampa (1887-1968), Maholy'ego Nagy'ego (1895-1945), Jeana Arpa (1886-1966) i Aleksandra Caldera (1898-1976), artystów, którzy po stuleciu przywracali zerwane zwi zki kinetycznych artefaktów z wielk sztuk . Wi kszo wspó czesnych realizacji utrzymanych jest w tym duchu, ale nawi zuje praktycznie bardziej bezpo rednio do bli szego nam dorobku neoawangardy lat sze dziesi tych ubieg ego wieku, w rodzaju cybernetycznych stworze Edwarda Ignatowicza (1926-1988) lub elektromechanicznych rze b Franka Malina (1912-1981). Mo na odnie wra enie, e w wielu wspó czesnych nam pracach odzywaj si wci echa prze omowej wystawy Cybernetic Serendipity, która mia a miejsce w Institute of Contemporary Arts w Londynie w roku 1968. Wydarzenie to u wiadomi o powszechniej fakt, e uk ady cybernetyczne mog [dost p: 15.03.2013]; Kinetica Art Fair 2013, b. r. m. w., s. 23 (il. 3), 31 (il. 5), 86 (il. 8), 87 (il. 7); http://www. go gurative.com/sites/default/ les/artworks/KissOfChytrid.jpg (il. 4) [dost p: 15.03.2013]; http://i1.wp. com/24.media.tumblr.com/b7f2b9e366b6a3a6f6eabd3bd11d4d14/tumblr_mj0acyI1GS1ruh99po1_1280. jpg?resize=1200%2C800 (il. 6) [dost p: 15.03,2013]; http://classconnection.s3.amazonaws.com/737/ ashcards/866737/png/notebook_of_villard1319777351610.png (il. 9) [dost p: 15.03.2013]; http:// pauillac.inria.fr/~codognet/fontana1.jpg (il. 10) [dost p: 15.03.2013]; http://4.bp.blogspot.com/-6e_O4dc_ NJ4/UQsrHIISX6I/AAAAAAAAAx0/8ddgf2LxODY/s1600/2.jpg (il. 11) [dost p: 15.03.2013]. by kreatywnym partnerem cz owieka w zakresie sztuki i humanistyki. Zacz to wówczas pe niej rozumie to, e komputer ma wielkie mo liwo ci rozwijania naszego umys u i wspó tworzenia nowych dynamicznych wiatów. Pojawi a si wówczas ,,nowa fala" artystów zafascynowanych eksploracj odkry naukowych i dokona technologicznych, które nios ze sob powa ne wyzwania dla ycia, a wi c jawi si tak e kluczowym tworzywem dla wspó czesnej sztuki. Artystyczny akt inwestowania w urz dzenie z kinetycznymi cechami, a poprzez to ­ do pewnego stopnia ­ ,,doprowadzenie go do ycia", jest niew tpliwie centralnym aktem tworzenia tej sztuki i rodkiem zmierzaj cym do wyra enia energetycznych drga wspó czesnego ycia. Kinetica Art Fair, ogniskuj c si w a nie na takich realizacjach i promuj c stoj ce za nimi warto ci i postawy, przyczynia si do post puj cej ekstensji cz owieka w maszyn i maszyny w cz owieka. Ulegaj c fascynacji technologiczn wirtuozeri prezentowanych tu artefaktów, nie powinni my jednak zapomina , e nie jeste my maszynami, chocia prezentowane tu kinetyczne maszyny s nami, w tym sensie, e ­ przekazuj c intencj swoich twórców ­ stanowi yw , poruszaj c , energetyczn form ycia, która wp ywa na nasze rozumienie spraw otaczaj cego nas wiata. Kinetica Art Fair odgrywa znacz c rol w tworzeniu nowego typu wra liwo ci, charakterystycznego dla nowej generacji artystów i widzów. Wra liwo ci podatnej na energetyczne wibracje, podprogowe bod ce i stany bliskie wizjom entoptycznym mieszaj cym iluzj z rzeczywisto ci ­ pobudzaj cej nasz mechanizm percepcji do wykraczania poza jego ograniczenia, otwieraj cej drzwi do nowej percepcji. SUMMARY From 28 February to 3 March 2013 the festival of contemporary kinetic art Kinetica Art Fair 2013 was held in London. It was its fth edition, the motto being Doors of Perception: The Thin Veil. It was attended by representatives of the United Kingdom, Brazil, Russia, Poland, USA, France, the Netherlands, Belgium, Spain, Germany, Turkey, Indonesia, and Israel. Those invited to take part were artists and computer scientists exploring transdisciplinary areas verging on kinetic and electronic art, design, visual illusion, cybernetics, cyberneurology, construction of virtual machinery, and archeology of the media. Many attendees to the festival presented works and ideas which ­ while participating in the development of present-day culture, science and technology ­ are far ahead of the surrounding everyday realities and carry ambitions to participate in global civilization transformations associated with present-day revolutionary processes. Most of the exhibited works at the Kinetica Art Fair 2013, although characterized by aspirations to create solutions geared towards the future, are strongly anchored in the tradition of the visual media. The Kinetica Art Fair plays a signi cant part in creating a new type of sensitivity characteristic of the new generation of artists and audiences. This is sensitivity susceptible to electric vibrations, subliminal stimuli, and states close to entoptic visions combining illusion with reality, stimulating our perception mechanism to go beyond its limitations, and opening the doors to a new perception.

Journal

Annales UMCS, Artes – de Gruyter

Published: Dec 1, 2012

There are no references for this article.