Access the full text.
Sign up today, get DeepDyve free for 14 days.
Loading next page...
/lp/de-gruyter/the-influence-of-outpatient-cardiac-rehabilitation-on-physical-cuCUjvIKMV
- Publisher
- de Gruyter
- Copyright
- Copyright © 2013 by the
- ISSN
- 1734-4948
- eISSN
- 1734-4948
- DOI
- 10.2478/rehab-2014-0017
- Publisher site
- See Article on Publisher Site
Abstract
Introduction: The effort test is the most popular type of a test used for the verification of a heart disease. The main target of rehabilitation is to achieve the improvement of exercise tolerance. Material and methods: The examination group included 60 patients aged 34-76 (average 60±8,87) qualified for II period of rehabilitation. The effort test on a movable track has been carried out before and after the rehabilitation, according to the modified Bruce's protocol. The following parameters were tested: a heart rate rest and maximum, blood pressure rest and maximum, test duration, costs of energy effort (METs), a reason for test interruption, subjective sense of tiredness, a number of breaths per minute and a maximum intake of oxygen (VO2max). For the A model, 14 patients have been qualified, B-31, C-15, D-0. In that case, the training on a cycloergometer was of a continuous type, while for the patients qualified for the B and C models, was of an interval type. Results and conclusions: The biggest part of work was done during the final 21st training. The increase in exercise tolerance was proven, due to the obtained results. Keywords: effort test, cardiac rehabilitation, exercise tolerance e-mail: paddi@poczta.fm Przemyslaw Paduch Wstp Próba wysilkowa jest czulym i dostarczajcym wielu informacji sposobem badania odpowiedzi ukladu krenia na obcienie wysilkiem [1]. Jest ona najczciej stosowanym testem weryfikujcym chorob wiecow (diagnostyka, prognozowanie, kontrola efektów leczenia) [2]. Wykonuje si j take w celu obserwacji reakcji chorego na wysilek fizyczny- oceny jego tolerancji wysilkowej [3]. Jednym z najwaniejszych zada elektrokardiograficznej próby wysilkowej jest kwalifikacja do odpowiedniego modelu usprawniania w II etapie rehabilitacji oraz ocena efektywnoci zastosowanych programów treningowych. Obecna definicja WHO z roku 1993 [4] okrela rehabilitacj kardiologiczn jako kompleksowe i skoordynowane stosowanie rodków medycznych, socjalnych, edukacyjnych, ekonomicznych i zawodowych w celu przystosowania chorego do nowego ycia i umoliwienia mu uzyskania jak najwikszej sprawnoci. A wic na kompleksow rehabilitacj kardiologiczn skladaj si dzialania majce na celu ulatwienie powrotu chorego do pelnej aktywnoci fizycznej, psychicznej, spolecznej i zawodowej [5]. Celem pracy byla ocena wyników wczesnej ambulatoryjnej rehabilitacji kardiologicznej u osób po przebytym zawale serca. Material i metody Badaniem objto grup 60 pacjentów w wieku 3476 lat (rednia 60±8,87) zakwalifikowanych do II etapu rehabilitacji po przebytym 3 miesice wczeniej zawale minia sercowego z uniesieniem odcinka ST (STEMI) leczonych zabiegiem angioplastyki wiecowej. Wszyscy pacjenci, bez powikla, zostali wypisani ze szpitala w siódmej dobie po zabiegu. Wród pacjentów bylo 16 kobiet w wieku 46-70 (rednia 60,07±7,42) oraz 44 mczyzn w wieku 34-76 lat (rednia 55,69±9,49). Kady z tych pacjentów uczestniczyl w 23-dniowym turnusie rehabilitacyjnym obejmujcym: · trening na cykloergometrze o charakterze interwalowym bd ciglym, trwajcym 30 min., 5 razy w tygodniu · trening ogólnokondycyjny- 30 min., 5 razy w tygodniu. Kryterium wylczenia z badania: · niestabilny przebieg choroby wiecowej, · wynik testu wysilkowego <3MET, · utrzymujce si dolegliwoci stenokardialne, · zmiany odcinka ST (obnienie) >0.1 mV · wszczepiony rozrusznik serca. Na przeprowadzenie bada uzyskano zgod Komisji Bioetyki ds. Bada Naukowych przy Akademii Wychowania Fizycznego w Katowicach. Kady uczestnik zostal poinformowany o celu bada i specyfice metod badawczych oraz wyrazil pisemn, wiadom i dobrowoln zgod na udzial w badaniach. Przed rozpoczciem rehabilitacji oraz po jej zakoczeniu przeprowadzono elektrokardiograficzny test wysilkowy na bieni ruchomej wedlug zmodyfikowanego protokolu Bruce'a. Podczas testu oceniano: ttno spoczynkowe oraz maksymalne, cinienie spoczynkowe oraz maksymalne, czas testu, koszt energetyczny wysilku (METs) oraz przyczyn przerwania testu, któr podzielono na fizjologiczn (limit ttna oraz zmczenie) i patologiczn (ból w klatce piersiowej, zaburzenie rytmu serca, obnienie odcinka ST, duszno, bóle koczyn dolnych). Pacjenci dokonali równie subiektywnej oceny odczuwanego zmczenia wedlug 20-punktowej skali Borga. Zanalizowano take liczb oddechów na minut. Pomiarów dokonano zarówno przed testem w warunkach spoczynkowych jak bezporednio po jego zakoczeniu. Liczb oddechów mierzono ukladajc przedrami pacjenta na klatce piersiowej, nastpnie przez minut liczono ruchy klatki piersiowej. Pacjenci oddychali swobodnie przez 3 minuty, by zachowa automatyzm oddechu i nie wplywa na wynik nie informowano pacjentów kiedy nastpi liczenie oddechów. Liczenie nastpilo w pierwszej minucie. Oceniono równie maksymalny pobór tlenu VO2max, który z powodu braku aparatury wyznaczony zostal metod poredni wg wzoru: VO2max=13,3 0,03 (t) + 0,297 (t2) 0,0077 (t2) + 4,2 (CHS), gdzie t- czas w minutach, a CHS (Cardiac Health Status): 1-pacjenci z dlawic piersiow, po zawale serca, po rewaskularyzacji, 0-pacjenci bez objawów dlawicy piersiowej, bez przebytych zawalów i bez wykonywanych zabiegów rewaskularyzacji [6]. Ttno treningowe wyznaczono na podstawie elektrokardiograficznej próby wysilkowej wg poniszych wzorów: Rezerwa ttna = maksymalne ttno wysilkowe ttno spoczynkowe Ttno treningowe = ttno spoczynkowe + 4080% rezerwy ttna [7] Do modelu A zakwalifikowalo si 14 osób, B-31 (w tym 11 kobiet), C-15 (w tym 5 kobiet). Model A stanowili pacjenci w wieku 34-55 lat, model B w wieku 43-70 lat, oraz model C w wieku 52-76 lat. EKG wysilkowe przeprowadzono w pierwszym i ostatnim dniu pobytu. Trening na cykloergometrze dla osób zakwalifikowanych do modelu A byl treningiem wytrzymalociowym o typie ciglym, natomiast dla pacjentów zakwalifikowanych do modelu B i C o typie interwalowym. Dodatkowo przed i po treningach na cykloergometrze mierzono liczb oddechów na minut w 1, 6, 11, 16 i 21 dniu treningu na cykloergometrze. Obcienie na cykloergometrze dobierano dla pacjentów indywidualnie. Obcienie dla pacjentów zakwalifikowanych do modelu C wynosilo 25-45 W, modelu B- 30-70 W, natomiast do modelu A ³100W. Po zakoczeniu treningu pacjenci dokonywali subiektywnej oceny poziomu zmczenia wg skali Borga. nie moa Postpy rehabilitacji (3), 21 26, 2013 Wyniki W tabeli 1 przedstawiono wyniki treningów na cykloergometrze w poszczególnych grupach. Tab. 1. Wyniki treningów na cykloergometrze Tab. 1. Training results for a cycloergometer Praca (kJ) Zmczenie wg skali Borga Liczba oddechów na minut przed treningiem Liczba oddechów na minut po treningu Praca (kJ) Zmczenie wg skali Borga Liczba oddechów na minut przed treningiem Liczba oddechów na minut po treningu Praca (kJ) Zmczenie wg skali Borga Liczba oddechów na minut przed treningiem Liczba oddechów na minut po treningu Praca (kJ) Zmczenie wg skali Borga Liczba oddechów na minut przed treningiem Liczba oddechów na minut po treningu Praca (kJ) Zmczenie wg skali Borga Liczba oddechów na minut przed treningiem Liczba oddechów na minut po treningu Model A 25,71 ±13,46 7,28 ±0,95 17,14 ±1,21 18,14 ±1,95 58,57 ±25,3 9,85 ±1,67 16,42 ±0,53 22,42 ±3,2 75,42 ±9,36 10,14 ±1,86 16,71 ±0,48 23 ±3,65 79 ±30,38 9,85 ±2,03 16,85 ±1,21 20,85 ±2,67 79,14 ±24,36 9,14 ±1,67 16,57 ±0,78 16,57 ±1,61 Model B 8,77 ±2,67 8 ±1,69 16,83 ±0,96 18,77 ±1,8 18,51 ±4,79 8 ±1,59 16,9 ±0,74 19,19 ±1,97 22,61 ±4,31 8,38 ±1,89 16,93 ±0,81 19,22 ±2,01 25,32 ±5,83 7,9 ±1,57 17,29 ±0,9 18,74 ±2,04 29,9 ±7,46 7,81 ±1,32 17,41 ±0,84 18,25 ±2,15 Model C 8,45 ±0,93 8,27 ±1,84 16,9 ±0,94 18,9 ±1,75 16,9 ±2,42 8,27 ±1,55 16,72 ±0,64 18,09 ±1,3 22,09 ±3,53 8,45 ±1,21 16,9 ±0,83 18,18 ±1,53 23,81 ±5,43 8,35 ±1,78 17,36 ±1,36 17,36 ±1,12 26 ±5,44 8,09 ±1,46 17,27 ±1 17,54 ±1,63 1 trening 6 trening 11 trening 16 trening 21 trening Dla lepszego zobrazowania rónicy w wynikach pomidzy grupami dodano odpowiednie wykresy. 1 - 1 trening, 2 - 6 trening, 3 - 11 trening, 4 - 16 trening, 5 - 21 trening 1 - 1 trening, 2 - 6 trening, 3 - 11 trening, 4 - 16 trening, 5 - 21 trening Ryc. 1. Porównanie pracy (kJ) wykonanej podczas treningów na cykloergometrze w poszczególnych grupach Ryc. 1. Comparison of work (kJ) executed during training on cycloergometer for particular groups Ryc. 2. Porównanie subjektywnej oceny zmczenia po treningach na cykloergometrze w poszczególnych grupach Ryc. 2. Comparison of subjective sense of tiredness after training on cycloergometer for particular groups 24 Najwiksz prac na cykloergometrze wykonano podczas ostatniego - 21 treningu. Pacjenci zakwalifikowani do modelu A wykonali wiksz prac ni pacjenci zakwalifikowani do modelu B i C. Model A w grupie badanych pacjentów stanowili mczyni w najmlodszym przedziale wiekowym, std ich praca podczas poszczególnych treningów byla wiksza. U badanych pacjentów, niezalenie od zakwalifikowania ich do danego modelu, najwiksze zmczenie wystpilo podczas 11 treningu, a wic w polowie turnusu rehabilitacyjnego. Niewiele wiksze zmczenie zanotowano u pacjentów zakwalifikowanych do modelu A, co mona tlumaczy wiksz wykonan prac podczas rehabilitacji. Liczba oddechów podczas kolejno analizowanych treningów w grupie pacjentów zakwalifikowanych do modelu A i B wykazala wzrost do 11 treningu, w nastpnych treningach liczba oddechów zmniejszala si. Wród osób zakwalifikowanych do modelu C liczba oddechów w szóstym treningu (18,09) ulegla zmniejszeniu w stosunku do treningu pierwszego (18,9) aby potem zwikszy si w treningu jedenastym (18,18), obniy w szesnastym (17,36) i wzrosn w dwudziestym pierwszym (17,54). Przemyslaw Paduch 1 - 1 trening, 2 - 6 trening, 3 - 11 trening, 4 - 16 trening, 5 - 21 trening Ryc. 3. Porównanie liczby oddechów na minut podczas treningów na cykloergometrze w poszczególnych grupach Ryc. 3. Comparison of a number of breaths per minute during training on cycloergometer for particular groups Po przebytej rehabilitacji we wszystkich grupach zwikszyl si czas trwania testu, koszt energetyczny wysilku, oraz zmniejszylo si odczuwane subiektywne zmczenie. (tab. 2) Tab. 2. Wyniki parametrów testów wysilkowych w poszczególnych grupach Tab. 2. Effort tests parameters for particular groups Wynik I testu 75,28 ±3,54 128,14 ±18,47 132,85 ±14,09 85 ±5 161,42 ±24,27 88,57 ±6,9 670,42 ±181,8 13 ±1,29 8,57 ±1,02 16,43 ±0,97 26,13 ±2,02 52,5 ±16,01 Model A Wynik II testu 74,57 ±8,75 128,85 ±11,81 135 ±10 80,71 ±1,88 156,42 ±10,29 85,71 ±5,34 707 ±196,87 12,28 ±1,88 8,68 ±1,05 16,22 ±1,41 24,74 ±1,63 57,48 ±19,59 p p=NS p<0,05 p=NS p=NS p=NS p<0,001 p<0,001 p<0,001 p<0,01 p<0,001 p<0,01 p<0,01 Wynik I testu 71,38 ±9,15 114,77 ±15,34 124,35 ±12,82 79,51 ±5,53 147,9 ±11,38 85,48 ±5,96 603,29 ±88,23 12,45 ±1,74 6,02 ±0,61 17,05 ±1,44 28,83 ±2.66 44,88 ±7,61 Model B Wynik II testu 70,03 ±9,2 117,67 ±16,44 121,77 ±10,99 78,87 ±3,34 143,54 ±13,73 85,32 ±8,15 686,74 ±100,3 11,51 ±1,71 6,85 ±1,09 16,98 ±1,06 27,1 ±2,18 53,73 ±9,59 p p=NS p<0,001 p<0,05 p<0,001 p<0,05 p=NS p<0,001 p<0,001 p<0,01 p<0,001 p<0,001 p<0,01 Model C Wynik II testu 82,18 ±14,01 120,72 ±29,17 130 ±14,14 78,18 ±3,37 147,72 ±18,62 83,63 ±7,44 509,9 ±138,78 11,9 ±1,97 5,21 4,5 ±0,29 ±0,85 16,94 16,81 ±0,2 ±1,57 32,1 28,73 ±2,68 ±2,11 32,46 39,72 ±12 ±9,13 Wynik I testu 70,9 ±14,1 102,9 ±10,67 132,72 ±13,48 80,45 ±1,5 141,36 ±15,18 83,18 ±7,16 417,81 ±120,51 12,72 ±2,05 p p=NS p=NS p=NS p=NS p=NS p=NS p<0,001 p=NS p<0,05 p<0,001 p<0,01 p<0,001 HR spoczynkowe HR kocowe RR skurczowe pocztkowe RR rozkurczowe pocztkowe RR skurczowe kocowe RR rozkurczowe kocowe Czas (sek.) Skala Borga METs Liczba oddechów przed testem Liczba oddechów po tecie VO2max Postpy rehabilitacji (3), 21 26, 2013 25 najslabszych wydolnociowo pacjentów, zakwalifikowanych do modelu C (40% vs 86,66%). W tecie kocowym u pacjentów zakwalifikowanych do modelu A i B spadlo cinienie skurczowe i rozkurczowe, natomiast u pacjentów zakwalifikowanych do modelu C nie stwierdzono istotnych rónic w cinieniu skurczowym i rozkurczowym. Korzystne zmiany zanotowano równie biorc pod uwag maksymalny pobór tlenu, który wzrósl we wszystkich trzech grupach. Podobne korzyci wykazano take w innych publikacjach [11,12]. Jako jeden z wyznaczników wydolnoci pacjentów przyjto w tej pracy liczb oddechów na minut. Wszyscy pacjenci uzyskali w kocowym tecie zmniejszenie liczby oddechów, co wiadczy o lepszym stopniu wytrenowania w porównaniu do czasu sprzed rehabilitacji. Wyniki uzyskane w badanej grupie pacjentów wiadcz o pozytywnym wplywie rehabilitacji kardiologicznej na popraw wydolnoci fizycznej. Do tych samych wniosków doszli m.in. Furyk i wsp. [10], Galaszek i wsp. [13] oraz Kielnar i wsp. [14], którzy wykazali u pacjentów po stacjonarnej rehabilitacji kardiologicznej popraw ogólnej wydolnoci fizycznej. Istotn popraw tolerancji wysilku po trzytygodniowej stacjonarnej rehabilitacji pacjentów po zawale serca opisali Wilk i wsp. [15]. W badaniach Wolaszkiewicza i wsp. [16] popraw wydolnoci fizycznej po zawale uzyskano równie po 4-tygodniowym okresie kompleksowej rehabilitacji, gdzie doszlo równie do redukcji skurczowego i rozkurczowego cinienia ttniczego Rehabilitacja osób po zawale minia sercowego spelnia ogromn rol w przywróceniu chorego do ycia codziennego. Korzystne efekty mona utrzyma poprzez regularne stosowanie wicze fizycznych oraz redukcj czynników ryzyka choroby. Pod wplywem treningu fizycznego zwiksza si zakres dobrze tolerowanych obcie wysilkowych. Pozwala to zwikszy codzienn aktywno yciow [17]. W najslabszej grupie pacjentów odnotowano wzrost kocowego cinienia skurczowego i rozkurczowego, natomiast u pacjentów zakwalifikowanych do modelu A i B spadek tych wartoci, co wiadczy o dobrej adaptacji do wysilku. Wykazano równie spadek liczby oddechów w tecie kocowym oraz wzrost maksymalnego poboru tlenu. Tab. 3. Przyczyny przerwania testu Tab. 3. Reasons for test interruptions Przyczyny przerwania wstpnego testu wysilkowego patolofizjologiczne giczne 2 12 (14,29%) (85,71%) 4 27 (12,9%) (87,1) 9 6 (60%) (40%) Przyczyny przerwania kocowego testu wysilkowego patolofizjologiczne giczne 1 13 (7,14%) (92,86%) 2 29 (6,45%) (93,55%) 2 13 (13,34%) (86,66%) Model A Model B Model C W grupie badanych pacjentów wyniki drugiego testu wysilkowego wykazaly przyrost liczby prób przerwanych z przyczyn fizjologicznych. (tab. 3) Dyskusja Wydolno wysilkowa jest wanym czynnikiem rokowniczym u pacjentów z chorobami sercowo- naczyniowymi [8]. W leczeniu zawalu serca oprócz rodków farmakologicznych, wan rol odgrywa rehabilitacja [9]. Jej wan skladow jest trening fizyczny [5]. Odpowiednio zaplanowany program wicze przynosi wiele korzyci. Naczeln zasad usprawniania jest jej systematyczne prowadzenie i stopniowe zwikszanie obcie treningowych [10]. Do oceny ambulatoryjnej rehabilitacji kardiologicznej zastosowano test wysilkowy na bieni ruchomej. Oceniano ttno spoczynkowe oraz kocowe, cinienie skurczowe i rozkurczowe pocztkowe i kocowe, czas trwania testu, koszt energetyczny wysilku, zmczenie wg skali Borga, liczb oddechów na minut oraz maksymalny pobór tlenu. Wszyscy pacjenci zakoczyli planowany, 23-dniowy cykl treningowy. Zaobserwowano zwikszenie tolerancji wysilkowej, poprzez zwikszenie czasu trwania testu wysilkowego, kosztu energetycznego MET oraz maksymalnego poboru tlenu w kadej badanej grupie. Wzroslo równie rednie ttno kocowe, co moglo by spowodowane faktem, i wzrosla liczba pacjentów, u których kocowy test wysilkowy przerwano z powodów fizjologicznych, a wic pacjenci uzyskali ttno maksymalne. Szczególnie popraw t wida w grupie Wnioski 1. Ambulatoryjna rehabilitacja kardiologiczna prowadzi do zwikszenia tolerancji wysilkowej (przyrost czasu trwania testu oraz kosztu energetycznego MET, wzrost ttna maksymalnego). 2. Po zakoczeniu II etapu usprawniania nastpilo obnienie cinienia, zarówno skurczowego, jak i rozkurczowego. 3. W porównaniu z badaniem wstpnym wykazano wzrost liczby testów przerywanych z przyczyn fizjologicznych. 4. Wysilek fizyczny powinien by zalecany u osób z chorobami sercowo- naczyniowymi. Przemyslaw Paduch 11. Bacior B, Klecha A, Kubinyi A, Kawecka- Jaszcz K. Trenig fizyczny u chorych z przewlekl niewydolnoci serca w podeszlym wieku- bezpieczestwo i wplyw na wybrane parametry. Kardiol Pol 2005; 63 (3) (suppl. 1): 193-4. 12. Vanhees L, Kornaat M, Defoor J, Aufdemkampe G, Schepers D, Stevens A et al. Effect of exercise training in patients with an implantable cardioverter defibrillator. Eur Heart J 2004;25: 1120-6. 13. Galaszek M, Eysmontt Z, Choromaska- Matera B, Blaszczak E. Wyniki stacjonarnej rehabilitacji kardiologicznej u pacjentów po przebytym zawale minia sercowego leczonym angioplastyk pierwotn. Pol Arch Med Wewn 2006;116, 1 (7): 627-39 14. Kielnar R, Janas M, Domka- Jopek E. Wplyw usprawniania ambulatoryjnego na wydolno fizyczn pacjentów po zawale minia sercowego. Prz Med Uniw Rzeszow 2008;6(3): 220-5. 15. Wilk M, Przywarska I, Borowicz- Biekowska S, Dylewicz P, Rychlewski T, Pilaczyska- Szczniak L. Ocena wplywu rónych form treningu wytrzymalociowego polczonego z farmakoterapi na tolerancj wysilku u chorych rehabilitowanych po zawale serca. Post Rehabil 2002;16(2): 5-16. 16. Wolaszkiewicz J, Rydzewska E, Rudnicki S. Wplyw kompleksowej rehabilitacji kardiologicznej w warunkach stacjonarnych na wybrane czynniki ryzyka choroby wiecowej. Post Rehabil 2002;16(2): 65-70. 17. Bromboszcz J, Dylewicz P. Rehabilitacja kardiologiczna. Stosowanie wicze fizycznych. Kraków: JAIM; 2009. Pimiennictwo: 1. Mandecki T. Kardiologia. Wroclaw: Wydawnictwo Medyczne Urban & Partner; 1998. 2. Giec L. Choroba niedokrwienna serca. Warszawa: PZWL; 1996. 3. Komicki MA. Badania ergometryczne w diagnostyce choroby wiecowej. KOF 2010;3: 229-49. 4. Rehabilitation after cardiovacular disease, with special emphasis on developing countries. Geneva: World Health Organization, 1993; WHO Technical Report Series 831. 5. Smar K. Rehabilitacja kardiologiczna w rónych sytuacjach klinicznych- etapy, wskazania, przeciwwskazania, bezpieczestwo. Post Nauk Med 2008;10: 643-52. 6. Nowak Z. Prospektywna ocena przydatnoci kwestionariuszy aktywnoci fizycznej u chorych poddanych interwencjom wiecowym. Katowice: Wydawnictwo AWF;2006. 7. Piotrowicz R, Dylewicz P, Jegier A, Rudnicki A, Tylka J, Mazurek K, et al Kompleksowa Rehabilitacja Kardiologiczna. Stanowisko Komisji ds. Opracowania Standardów Rehabilitacji Kardiologicznej PTK. Folia Kardiol 2004; 11 (Supl. A): A1-A48 8. Szmit S, Filipiak KJ. Czy u pacjenta z chorob serca wana jest aktywno fizyczna? Prz Lek 2007;7: 32-8. 9. Piotrowicz R. Rehabilitacja kardiologiczna. Osiem zasad glównych. Kardiol Pol 2006;64: 924-6. 10. Furyk J, Wranicz JK, Chudzik M, Krajewski P, Jegier A, Goch JH. Czy metoda leczenia pacjentów w wieym zawale serca wplywa na wynik wczesnej rehabilitacji kardiologicznej? Pol Arch Med Wewn 2005;113, 5 (5): 444-53.
Journal
Advances in Rehabilitation – de Gruyter
Published: Sep 1, 2013